MUAYENEHANESİ OLAN HEKİMLERİN SERBEST HEKİMLİK MESLEĞİNİ UYGULAMA HAKKINI SINIRLANDIRAN HATTA ORTADAN KALDIRAN ÖZEL HASTANELER YÖNETMELİĞİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİĞE İLİŞKİN TJOD İZMİR ŞUBE HUKUK GÖRÜŞÜ:
06 Ekim 2022 tarihinde Özel Hastaneler Yönetmeliği ve Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Yönetmeliğinde değişiklik yapılmıştır.
Yönetmelikte, tıp merkezi fiziki alanları, tıp merkezlerinde yapılabilecek cerrahi işlemler, özel hastanede üniversite kadrosundan öğretim üyesi çalıştırma şekli ile ilgili bir takım farklı düzenlemeler yer almakla birlikte esaslı ve temel değişiklik muayenehanesi olan hekimler ile ilgilidir.
Yönetmelikten önceki düzenlemede, muayenehane hekimleri,muayenehanesine başvuran hastaların teşhis ve tedavisini tıp merkezlerinde ve özel hastanelerde herhangi bir kısıtlamaya tabi olmadan, serbest meslek uygulamasını engelleyecek nitelikte bir sınırlandırmayla karşılaşmadan yapabilmekte idi. Esasen hekimin serbest olarak mesleğini olağan şekilde icra edebilmesi de bu şekilde mümkündü.Ancak yapılan değişiklik ile muayenehane hekimlerinin özel hastane ve tıp merkezlerinde hastalarının teşhis ve tedavi hizmetlerini yürütebilmesi, yönetmeliğin bu hali ile neredeyse tamamen olanaksızdır.
Yönetmelikte aynen”:
Muayenehanesi bulunan hekimler, 1219 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince hizmet bedeli hasta tarafından karşılanmak ve Sosyal Güvenlik Kurumundan talep edilmemek kaydıyla, muayenehanesine müracaat eden hastalarının teşhis ve tedavisini yıllık sözleşme yapmak suretiyle ilgili branşta boş uzman hekim kadrosu olması halinde özel hastanelerde yapabilirler.
Özel hastanelerin boş uzman hekim kadrosu olmaması durumunda, ruhsatında ve/veya faaliyet izin belgesinde kayıtlı uzman hekim branşlarındaki toplam kadro sayısının %15’ine kadar uzman hekimle sözleşme imzalayabilir.
Aynı branşta birden fazla hekimle sözleşme imzalanmak istenmesi durumunda ilgili branşın toplam kadro sayısının üçte birinden fazla uzman hekim ile sözleşme imzalanamaz. Muayenehane hekimiyle yapılan sözleşmenin taraflarca imzalanmış nüshası, özel hastane tarafından SKYS’ye eklenir ve müdürlüğe gönderilir. Bu durumdaki hastalar, hastanedeki tedavi masraflarının kendileri tarafından karşılanacağı hususu ile tıbbi müdahalenin konusu ve sonuçları hakkında muayenehanede bilgilendirilir ve hastanın bilgileri tedavi olacağı özel hastaneye, Muayene Bilgi Yönetim Sistemi (MBYS) üzerinden Bakanlıkça belirlenen form ile gönderilir. Özel hastanede gerçekleştirilecek ayakta veya yatarak tedavi öncesi muayenehane hastalarına ilişkin bilgilendirilmiş rıza formu hasta veya kanuni temsilcisi, muayenehane hekimi, özel hastanenin ilgili birim sorumlusu ve mesul müdür tarafından imzalanır. Hastanın hastanede tedavisi süresince ilgili hekim tarafından kesintisiz hizmet sunumu sağlanır. Hastaya sunulan teşhis ve tedavi hizmetlerinden muayenehane hekimi ve özel hastane müştereken sorumludur. Bu hekimlere hizmet sunan özel hastanenin mesul müdürü her ay sonu itibarıyla tedavi edilen hasta sayısı ve hekim ismini müdürlüğe bildirir. Ayrıca bu şekilde tedavi gören hastalara ayrıntılı fatura düzenlenir.”denilmektedir.
Özetle;
1-Yeni düzenleme ile,muayenehane hekimlerinin muayenehanesine başvuran hastaların teşhis ve tedavisini özel hastane ve tıp merkezinde yapabilmesi için, özel hastane ve tıp merkezleri ile YILLIK SÖZLEŞME YAPMASI VE İLGİLİ BRANŞTA BOŞ UZMAN KADROSU OLMASI gerektiği belirtilmiştir.
2-BOŞ KADRONUN BULUNMAMASI HALİNDE :Özel hastanelerin boş uzman hekim kadrosu olmaması durumunda, ruhsatında ve/veya faaliyet izin belgesinde kayıtlı uzman hekim branşlarındaki toplam kadro sayısının %15’ine kadar uzman hekimle sözleşme imzalayabilir.
3-AYNI BRANŞTA BİRDEN FAZLA HEKİMLE SÖZLEŞME İMZALANMAK İSTENMESİ durumunda ilgili branşın toplam kadro sayısının üçte birinden fazla uzman hekim ile sözleşme imzalanamaz.
Bu hali ile, düzenleme, muayenehanesi olan hekimleri zora sokacak ve mesleki faaliyetlerini çok büyük ölçüde kısıtlayacak, hastalarının da hekim seçme ve mahremiyetlerinin korunması haklarını ihlal edecek nitelikte gözükmektedir.Her nekadar Özel hastanelerin ve tıp merkezlerinin boş uzman hekim kadrosu olmaması durumunda ise, belirli koşullara uygun olarak sözleşme yapılması yolu açık görünse de kadro sayısına göre getirilen sınırlandırma ile esasen bu haliyle bile çok az sayıda sözleşmenin yapılabileceği anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan, düzenlemede ayrıca ; “Muayenehane hekimiyle yapılan sözleşmenin taraflarca imzalanmış nüshası, özel hastane tarafından SKYS’ye eklenir ve müdürlüğe gönderilir. Bu durumdaki hastalar, hastanedeki tedavi masraflarının kendileri tarafından karşılanacağı hususu ile tıbbi müdahalenin konusu ve sonuçları hakkında muayenehanede bilgilendirilir ve hastanın bilgileri tedavi olacağı özel hastaneye, Muayene Bilgi Yönetim Sistemi (MBYS) üzerinden Bakanlıkça belirlenen form ile gönderilir” denilerek hastanın bilgilerinin tedavi olacağı özel hastane veya tıp merkezine, Muayene Bilgi Yönetim Sistemi (MBYS) üzerinden gönderilmesi ile hasta verilerinin hukuka ve mesleki deontoloji kurallarına aykırı olarak aktarımı gerçekleşmiş olacak gözükmektedir.
Düzenlemede, yukarıda belirtilen kurala aykırı hareket eden muayenehane hekimlerine para cezası ile geçici faaliyet durdurmaya kadar varan yaptırımlar uygulanacağı düzenlenmiştir. Özel Hastane ve tıp merkezleri için de para cezası ve faaliyeti durdurma yaptırımları düzenlenmiştir.
Anılan düzenlenlemenin gerekçesi daha doğrusu hukuken ve tıbben hangi ihtiyacı karşılamak için yapıldığı hali hazırda anlaşılamamaktadır. Zira bu haliyle düzenleme, özellikle cerrah hekimlerin esasen mesleğini icra edebilmek için gerekli olan operasyon gerçekleştirme hakkını elinden alarak, serbest meslek hakkını ortadan kaldıracak şekilde bir düzenlemedir.Ayrıca,anılan düzenleme, hastanın da hekimini ve teşhis ve tedavi olacağı sağlık birimini belirleme hakkını da elinden almaktadır.
Düzenleme ile bir taraftan muayenehanede yapılabilecek işlemler liste ile sınırlandırılmaya çalışılmış, bir taraftan da muayenehane hekimlerinin özel hastane ve tıp merkezlerinin olanaklarından yararlanması engellenmiştir.Esasen düzenlemenin pratiksel uygulaması çok somut hayata uygun değildir.Zira İzmir gibi bir şehirde boş kadrosu olan özel hastane neredeyse yoktur.Boş kadrosu olmayan hastanelerin kadro sayısının %15 oranındaki hekim ile sözleşme yapması halinde ve aynı branşta birden fazla hekimle sözleşme imzalanma istenmesi durumunda ilgili branşın toplam kadro sayısının üçte birinden fazla uzman hekim ile sözleşme imzalanamaz düzenlemesi ile , sözleşme yapılacak muayenehane hekimi sayısının bir elin parmağını geçecek sayıda olmadığı açık ve nettir.
Diğer taraftan hali hazırda hekimine ve tedavi göreceği, operasyonun gerçekleşeceği sağlık birimine karar vermiş hastalar ve anılan hastaları takip eden hekimlerin , bu düzenleme ile getirilen boş kadro olması ve kadro sınırlaması sebebiyle , hekimin herhangi bir özel hasta veya tıp merkezi ile sözleşme imzalayamaması durumunda ne şekilde hareket edeceği de tamamen belirsizdir.
Bunun yanında, yönetmelikteki bir diğer düzenleme ile de “profesör ve doçent çalıştırma şekli ile ilgili olup bu konuda da yapılan yeni değişiklik ile profesör ve doçent çalıştırma hali komisyon onayına bağlanmıştır.”
”Özel hastaneler, tabip ve diş tabibi kadro sayıları için ayrı ayrı hesaplanmak şartıyla ve bu kadro sayılarının yüzde yirmisini geçmemek üzere belirlenen sayıda profesör ve doçenti, 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 36 ncı maddesinin yedinci fıkrası kapsamında devlet üniversitesi ile yapacakları kurumsal sözleşme çerçevesinde ve Bakanlıkça planlama amacıyla oluşturulan komisyon tarafından; özel sektör için öngörülmüş il özel oranı, ilgili uzmanlık branşının ülkemizdeki durumu, müracaat edilen ilde ilgili branşta milyon kişiye düşen uzman tabip sayısı, aynı ilde özel sağlık tesislerinde ilgili branşta çalışan uzman tabip sayısı gibi kriterler çerçevesinde yapılacak değerlendirmede uygun bulunması halinde özel hastanenin boş uzman hekim kadrosunda çalıştırabilir.”
Yukarıda belirtilen nedenlerle ve ayrıca Yönetmeliğin GEÇİCİ MADDE 18 maddesindeki “ Bu maddeyi ihdas eden Yönetmelik ile değiştirilen ek 5 inci maddenin birinci fıkrasının (ı) bendi kapsamında hizmet sunan özel hastaneler tarafından sözleşmelerin taraflarca imzalanmış nüshasının bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç üçüncü ayın sonuna kadar müdürlüğe ibrazı zorunludur.”hükmünde belirtilen
Hekim ile hastane arasındaki sözleşmenin ibrazı için getirilen 3 aylık süre göz önüne alındığında,
serbest hekimlik mesleğini uygulama hakkını ortadan kaldırabilecek bu düzenleme ile ilgili Tabipler Odaları Ve Türk Tabipler Birliği nezdinde derhal yasal süreçlere geçilmesi gerektiği kanaatimizdir.
Bilgilerinize sunarız.
TJOD İZMİR ŞUBE VEKİLİ
AV.ARB. GÜLDEN SAYLAM
Mail: avguldenersoz@yahoo.com
Haberler
E-Bültenler
